احكام وقف
فرق وقف و حبس
934. فرق وقف و حبس چيست؟
ج. در وقف، دوام شرط است به خلاف حبس كه مى شود آن را تا مدت معين قرار دهد و در حبس، ملك از مالكيت حابس (حبس كننده) خارج نمى شود و به ارث هم مى رسد و تصرّفات غير منافى با حبس هم در آن جايز است، به خلاف وقف در تمام اين امور.
وقف معلّق و مشروط
935. آيا تنجيز در وقف شرط است و وقف معلّق و مشروط آيا صحيح است؟
ج. بله، تنجيز در صحت وقف شرط است و تعليق مبطل آن است.
قصد قربت در وقف
936. آيا در وقف قصد قربت شرط است؟ و اگر كسى اموال خود را براى محروم كردن فرزندان خود از ارث، وقف روضه خوانى امام حسين ـ عليه السّلام ـ نمايد، آيا وقف صحيح است و آيا به چنين وقف هايى پاداش آخرتى تعلق مى گيرد؟
ج. بنابر احوط قصد قربت، هر چند به نحو داعى به داعى، شرط است اگرچه بدون قربت هم بايد در عدم صحت آن احتياط شود، البته در ترتّب ثواب، قصد قربت شرط است.
نقش اداره ى اوقاف نسبت به موقوفات
937. اداره ى اوقاف نسبت به املاك و اموال موقوفه، آيا حكم متولّى يا ناظر يا واقف را دارند؟
ج. وقفنامه بايد ملاحظه شود.
اثبات و احراز وقفيت يك مكان
938. از چه راه هايى مى توان وقفيّت يك محل را اثبات و احراز نمود؟
ج. به شياع مفيد علم يا اطمينان؛ و به اقرار ذواليد يا ورثه ى او؛ و به بيّنه شرعيه؛ و به اين كه در تصرف وقف باشد كه متصرّف ها معامله ى وقف با آن مى كنند، بدون اين كه معارضى وجود داشته باشد.
تصرف بر خلاف نظر واقف
939. آيا متوليّان وقف مى توانند بر خلاف نظر واقف در موقوفه تصرف كنند؟
ج. خير، نمى توانند.
محدوده اختيارات توليت يا واقف
940. لطفا محدوده اختيارات توليت يا واقف را پس از وقف بيان فرماييد؟ و آيا تصرفات مالكانه توسط آن دو در وقف صحيح است؟
ج. واقف پس از وقف با ديگران فرقى ندارد و متولّى يا واقف، در صورتى كه توليّت براى خود قرار داده باشد، در جهت وقف مى توانند در موقوفه تصرّف كنند و حق تصرّفات مالكانه ندارند.
عمل نكردن متولّى وقف به وقف
941. اگر متولّى موقوفه به وقف عمل نكند يا بر خلاف نظر واقف عمل كند، چه حكمى دارد؟
ج. حاكم شرع بايد به جاى او متولّى امينى معين نمايد.
مسجد نمودن يك مكان
942. جهت مسجد قرار دادن يك محل چه شرايطى لازم است؟ و اگر كسى جايى را براى نماز مردم وقف كند، براى مسجد بودن كافى است؟ يا صيغه و يا عمل خاصى نيز بايد انجام دهد؟
ج. به مسأله ى 2154 رساله رجوع شود، و در ترتّب احكام مسجد لازم است وقف به عنوان مسجد بودن باشد نه صرف محل نماز كه مصلّى به حساب آيد.
وقف منزل به شرط استفاده در حال حيات
943. آيا راه ى وجود دارد كه منزلى را وقف نمود ولى زمان حيات خود را استثنا كرد؟
ج. كسى كه مالى را وقف مى كند، بنابر اظهر مى تواند شرط كند كه تا مدتى و يا تا وقتى زنده است، خودش و يا متعلّقين او از مال موقوفه استفاده نمايند و منافع آن مال به آن ها برسد. (مسأله ى 2152 رساله)
حكم وقف اموال نذر شده براى امام زاده
944. چيزى را ـ مثل فرش ـ ، نذر امامزاده كرده اند، آيا حكم وقف را در عدم جواز بيع دارد، يا ملك جهت است؟
ج. اگر نذر كننده خصوصيت عين منذوره را لحاظ كرده، نه صرف ماليت آن را، در حكم با وقف تفاوتى ندارد. (به مسأله ى 2135 رساله رجوع شود.)
وقف نهرها و رودخانه ها
945. آيا نهرها و رودخانه ها و چشمه هاى طبيعى را مى شود وقف كرد؟
ج. چيزى كه وقف مى شود، بايد عين مملوك شخص باشد.
946. اگر ورودى نهرها و رودخانه ها را كه طبيعى است و كسى آن ها را احداث نكرده، در ملك موقوفه قرار دهد، آيا مى شود از آن استفاده كرد و وضو و غسل انجام داد؟
ج. چيزى كه وقف مى شود، لازم است مملوك شخص باشد.
مصداق بودن واقف براى موقوف له
947. شخصى چيزى را وقف كرده بر اعلم علماى شهر يا امام جماعت مسجد، در حالى كه خود اعلم يا امام جماعت است، آيا مى تواند از آن بهره ببرد؟
ج. مانعى ندارد و اين غير از وقف بر نفس است كه صحيح نيست.
وقف بر كافر ذمّى
948. آيا وقف بر كافر ذمّى صحيح است؟
ج. بنابر اظهر صحيح است، در صورتى كه همراه با عنوان حرامى مثل دوستى با كافر يا كمك بر كفر نباشد.
آب قناتى كه مضرّ به چاه وقفى است
949. چاه وقفى است مربوط به مزرعه ى وقفى، در نزديكى آن قناتى حفر كرده اند كه به واسطه ى آن، آب چاه وقفى خشك شده است. آيا تصرّف در محصولات آن مزرعه جايز است؟
ج. اگر حفر غير مجاز و در حريم وقف بوده، بايد مسدود شود و خسارت وقف هم پرداخت شود، ولى محصولات، مال خود آن ها است.
مراد از سالى چند روز روضه خواندن
950. در وقف نامه اى آمده: سالى چند روز روضه خوانى شود. آيا شب را هم شامل مى شود و مى توانند در شب روضه اى بخوانند؟
ج. اگر انصراف به خصوص روز ندارد، بلامانع است.
عدم جواز تصرّف اداره ى اوقاف
951. در صورت معيّن بودن متولّى وقف، آيا اداره اوقاف يا ديگران مى توانند در آن تصرف كنند؟
ج. نمى توانند.
اجاره دادن زمين موقوف به مدّت طولانى
952. آيا اجاره دادن زمين موقوف به مدت طولانى، مثل صد سال صحيح است؟
ج. اگر بطن اوّل آن را اجاره دهد و قبل از تمام شدن مدت اجاره منقرض شوند، اجاره نسبت به بقيه ى مدت باطل است، مگر اين كه بطن بعدى آن را اجازه دهند.
ادّعاى وقف بودن زمين
953. زمين هايى است كه سازمان زمين شهرى به متقاضيان واگذار كرده است. فعلاً بعضى افراد ادعا مى كنند آن ها وقف بوده است، وظيفه ى ما كه در آن جا ساكن هستيم چيست؟
ج. بايد وقف بودن آن ها شرعا ثابت شود و اگر از قراين، اطمينان به وقفيت پيدا كرديد، اجاره ى آن بايد به مصرف وقف برسد.
تبديل آب انبار موقوفه به مركز فرهنگى
954. آب انبار قديمى وقف است، ولى فعلاً با وجود لوله كشى، از آن هيچ استفاده اى نمى شود. آيا اجازه مى فرماييد آن را تخريب كرده و به جاى آن مراكز ورزشى يا فرهنگى بسازيم؟
ج. در هر مورد، نياز به اجازه ى حاكم شرع دارد.
تصرّف بى اجازه در وقف و ساختن خانه
955. اگر زمين وقفى را عده اى تصرف كنند و بدون اجازه خانه بسازند، وظيفه ى متولّى از نظر شرع مقدّس چيست؟
ج. بايد اجاره ى آن زمين را از آن ها بگيرد، و آن را در مصرف وقف صرف كند.
.
.
.
ادامه دارد
منبع: http://v0.bahjat.ir